Kooxaha Falastiiniyiinta ee ku sugan Qaza ayaa gantaalo ku garaacay koonfurta Israa’iil iyadoo diyaaradaha Israa’iil oo ka jawaabaya ay duqeeyeen bartimaameedyo ku yaal xeebaha ku dhow.
Dhacdooyinkan ayaa yimid ka dib markii dagaal ka dhashay weerar ay Israa’iil ku qaadday Daanta Galbeed ee la haysto ay ku dileen 10 Falastiiniyiin ah.
Dhiiga daadanaya ayaa sii dheereynaya mid ka mid ah xilliyadii ugu dhimashada badnaa ee sanado ka dhaca Daanta Galbeed, halkaasoo daraasiin Falastiiniyiin ah ay ku dhinteen dabka Israel tan iyo bilowgii sanadkan. Weerarkii Falastiiniyiinta ee Israel ku qaaday 2023 ayaa waxaa ku dhintay 11 qof.
Milateriga Israa’iil ayaa sheegay in mintidiin Falastiiniyiin ahi ay marinka Qaza ku soo rideen lix gantaal iyo laba gantaal oo lidka diyaaradaha ah oo ku sii jeeday koonfurta dalka subaxnimadii saaka. Difaaca cirka ayaa qabtay shan ka mid ah gantaallada, midna wuxuu ku dhacay meel bannaan ah, sida ay ciidamadu sheegeen. Madaafiicda ayaan ku dhicin bartilmaameedkooda. Weeraradan ayaan isla markiiba sheegan kooxaha falastiiniyiinta ah.
Diyaaradaha Israa’iil ayaa markaas duqeeyay dhowr bartilmaameed oo ku yaalla waqooyiga iyo bartamaha Gaza, oo ay ku jiraan goob lagu sameeyo hubka iyo xarun ciidan oo ay leeyihiin kooxda Xamaas ee ka taliya dhulkaas. Ma jiro wax war ah oo ka soo baxay Israa’iil iyo Qasa oo ku saabsan inay waxyeelo ka soo gaartay weerarrada gantaallada iyo duqeymaha.
Rabshadaha ayaa imaanaya toddobaadyadii ugu horreeyay ee xukuumadda cusub ee midigta-fog ee Israa’iil, taasoo ballan-qaadday inay tallaabo adag ka qaadi doonto falastiiniyiinta, iyo iyadoo ciidamada ammaanku ay kordhiyeen soo qabashada weerarrada kooxaha xagjirka ah ee la raadinayo ee Daanta Galbeed. Israa’iil waxay sheegtay in weerarradan – ay billaabeen ka dib weerarro isdaba joog ah oo falastiiniyiin lagu dilay gu’gii hore – ay ula jeedaan in lagu baabi’iyo shabakadaha xagjirka ah iyo in laga hortago weerarrada mustaqbalka.
Laakiin hawlgallada ayaa muujiyay calaamado yar oo muujinaya inay gaabinayaan rabshadaha, Arbacadiina waxay keentay mid ka mid ah dagaalladii ugu dhiigga badnaa ee ku dhawaad sannad ka dhacay Daanta Galbeed iyo bariga Quddus, taasoo sare u qaadaysa suurtagalnimada dhiig kale oo daata.
“Waxaan leenahay siyaasad cad: inaan si xooggan u weerarno argagaxisada,” Ra’iisul wasaaraha Israa’iil Benjamin Netanyahu ayaa u sheegay shir ay yeesheen golihiisa wasiirrada. “Waan la xisaabtami doonnaa cid kasta oo waxyeello u geysata muwaadiniinta Israa’iil.”ayuu intaas ku daray
Booliiska Israa’iil ayaa xoojiyay ammaanka goobaha xasaasiga ah, halka Xamaas ay sheegtay in dulqaadkii “uu sii dhammaanayo.” Islamic Jihad, oo ah koox kale oo mintidiin ah, ayaa wacad ku martay inay ka aargoosan doonto, Israel.
Maalin ka dib weerar bishii Janaayo lagu qaaday xerada qaxootiga ee Jenin ee Daanta Galbeed oo ay ku dhinteen 10 falastiiniyiin ah, Falastiini ayaa toogtey todobo qof bannaanka bariga Quddus.
Khamiistii, booliisku waxay sheegeen in ilaalada albaabka laga galo daanta galbeed ee Daanta Galbeed ay toogteen oo dhaawac fudud ay gaarsiiyeen haweenay ay booliisku sheegeen inay isku dayday in ay tooriyayso ilaalada.
10-ka qof ee lagu dilay weerarkii Nablus ee Arbacadii waxaa ka mid ahaa rag falastiiniyiin ah oo da’doodu u dhaxeyso 72 iyo 61, iyo wiil 16 jir ah, sida ay sheegeen saraakiisha caafimaadka. Tiro kale oo badan ayaa ku dhaawacmay. Kooxo kala duwan oo falastiiniyiin ah ayaa sheegtay in lix ka mid ah dadka dhintay ay xubno ka yihiin. Ilaa hadda ma jiro wax war ah oo ku saabsan in dadka kale ay ka tirsan yihiin kooxaha hubeysan iyo in kale. Saraakiisha ayaa sidoo kale sheegay in nin 66 jir ah uu u dhintay sunta dadka ka ilmeysiisa.
Iyadoo laga jawaabayo duulaanka, shaqo joojin ayaa looga dhawaaqay guud ahaan Daanta Galbeed, waxaana gabi ahaan la xiray iskuulada, jaamacadaha iyo dukaamada iyagoo ka cabanaya. Iskuullada iyo jaamacadaha Gaza iyo inta badan dukaamada ku yaal bariga Quddus ayaa sidoo kale la xiray.
Israa’iil waxay qabsatay Daanta Galbeed, oo ay weheliso Marinka Gaza iyo bariga Quddus, dagaalkii Mideast 1967. Falastiiniyiintu waxay dhulkaas u raadiyaan dawlad madax bannaan oo ay rajada ka qabaan.
Xafiiska Shabakada Allbanaadir.com
Muqdisho Somalia
Allbanaadir@live.com
