Kala qaybsanaan ka dhex jirta kooxda Taliban ee talada dalka Afgaanistaan haysa ayaa soo ifbaxday maalmihii la soo dhaafay markii wasiirka arrimaha gudaha Sirajuddin Haqqani, oo ah nin awood badan, uu jeediyay khudbad loo arkay inuu si dadban ugu dhaleeceeyay hoggaamiyaha ugu sarreeya ee Taliban
Hoggaanka Taliban waxa uu ahaa mid mugdi ku jiro tan iyo markii ay la wareegeen dalka Agoosto 2021, iyada oo ku dhawaad aan la arki karin sida go’aannada loo qaato.
Bilihii la soo dhaafay, hogaamiyaha ugu sareeya kooxda, Hibatullah Akhundzada, ayaa u muuqday inuu si xoogan u qaatay siyaasad adag markii xukuumadda Taliban ay ka mamnuucday haweenka iyo gabdhaha jaamacadaha iyo iskuullada ka dib fasalka lixaad.
Mamnuucyadu waxay kicisay qaylo dhaan caalami ah, taasoo kordhinaysa go’doominta Afgaanistaan waqti uu dhaqaalaheeda burburay – oo ay uga sii darayso xiisadda bini’aadantinimo. Xayiraadaha ayaa sidoo kale u muuqday mid ka hor imaanaya siyaasadii hore ee xukuumadda Taliban.
Saraakiisha Taliban ayaa marar badan balan qaaday in gabdhaha loo ogolaan doono inay dhigtaan dugsiga sare, balse go’aankii lagu ogolaaday inay dib ugu laabtaan sanadkii hore ayaa si lama filaan ah looga noqday.
Haqqani waxa uu faallooyinkiisa ku sheegay khudbad uu ka jeediyay xaflad qalin jabin ah oo ka dhacday dugsi diini ah oo Islaami ah oo ku yaalla gobolka Khost ee bari.
“Awoodda kali-taliska ah iyo dhaawacida sumcadda nidaamka oo dhan ma ahan mid faa’iido noo leh,” ayuu yiri Haqqani oo intaas ku daray in Xaaladda aan loo dulqaadan karin.
Haqqani ayaa sheegay in hadda Taliban ay xukunka la wareegeen, “mas’uuliyad dheeraad ah ayaa garbahayada la saaray waxayna u baahan tahay dulqaad iyo dhaqan wanaagsan iyo la shaqeynta dadka.” Wuxuu sheegay in Taliban ay tahay inay dejiyaan dhaawacyada dadka” oo ay u dhaqmaan si aan dadku u nacin iyaga iyo diinta.
Haqqani ma uusan tixraacin Akhundzada, laakiin hadalladaas waxaa la arkay dad badan oo ka faalloonaya baraha bulshada sida isaga loola jeedo. Haqqani sidoo kale ma uusan soo hadal qaadin arrinta ku saabsan waxbarashada haweenka, balse wuxuu horay u sheegay in haweenka iyo gabdhaha loo ogolaado inay aadaan iskuulada iyo jaamacadaha.
Zabihullah Mujahed, oo ah afhayeenka ugu sarreeya xukuumadda Kabul, ayaa si muuqata uga falceliyay hadalka Haqqani isagoo aan magacaabin.
“Haddii qof dhaleeceeyo amiirka, wasiir ama mas’uul kale, way wanaagsan tahay balse anshaxa Islaamku wuxuu leeyahay inuu si toos ah oo qarsoodi ah u sheego dhaleeceyntiisa, ee ma aha meel fagaare ah, ayuu yiri afhayeenka
Hogaamiyaha Taliban Akhundzada, oo ah caalim Islaami ah, ayaa ku dhawaad waligiis ka soo muuqan fagaare, si dhib lehna waligiis ugama baxo xudunta u ah Talibanka ee koonfurta gobolka Kandahar.
Waxa uu ku xeeran yahay culimaa’uddiin kale ka soo horjeeda waxbarashada oo haweenka u shaqeeya. Kaliya hal sawir oo la yaqaan oo isaga ah ayaa jira. Akhundzada waxa uu yimid Kabul hal mar oo kaliya tan iyo markii ay Taliban qabsadeen si uu khudbad u jeediyo shir ay isugu yimaadeen wadaado taageersan Taliban, in kastoo aan lagu soo bandhigin wax war ah oo warbaahin ah oo ka soo baxay munaasabadda xiritaanka.
